Vẫn không nghiều người ý thức được vai trò của nước ngọt với đại dịch béo phù và bệnh tiểu đường dạng 2. Bất chấp nhiều cảnh báo, mọi người vẫn hăng hái mua nước ngọt có ga đóng chai dung tích lớn, và tệ hơn – trẻ em ngày càng uống nhiều hơn.
Theo quyết định của chính quyền thành phố New York (Mỹ) từ tháng 3/2013 tất cả các hà hàng, quán giải khát, rạp chiếu phim và các Trung tâm thể thao trên địa bàn sẽ không được phép bán các loại nước ngọt có dung tích lớn hơn 500ml. Không ai khẳng định, các loại nước ngọt là nguyên nhân duy nhất dẫn đến béo phì và dịch bệnh tiểu đường dạng 2 trong dân Mỹ. Tuy nhiên từ góc độ lịch sử, chưa bao giờ người Mỹ tiêu thụ số lượng nhiều calo ở dạng đường như ngày nay – và các loại nước giải khát không có cồn là thủ phạm chính.
Các loại nước pha đường, nguồn calo phong phú nhất trong thực đơn của Mỹ chiếm gần một nửa là đường và chiếm 7% tổng số calo cung cấp cho cơ thể – cá biệt tỏng một số nhóm, thí dụ con trai đang lớn, lên tới thậm chí 15%. Năm 2005 các nhà nghiên cứu (Đại học Wisconsin) thông báo, trung bình một sinh viên Mỹ mỗi năm tiêu thụ 14kg đường ở dạng nước ngọt!
Thời xưa Coca-cola đóng chai 250ml chứa 97 calo. Ngày nay, mọi người mua sản phẩm này đóng lon 325 ml, chứa 145 calo (xấp xỉ 10 thìa cà phê đường trắng); chai 600ml – 242 calo, chai 1 lít – 388 calo, chai 1.3 lít – 533 calo, thậm chí chai 2 lít – 776 calo. Chênh lệch giá không đáng kể.
Về phương diện giá trị dinh dưỡng, đó là những calo “Rỗng ruột” – trái với calo có nguồn gốc từ hoa quả, rau xanh, thịt cá, cơm,… là nguồn dưỡng chất phong phú cần thiết cho sức khỏe.
GS Barbara J. Rolls, chuyên gia dinh dưỡng (Đại học bang ở Pensylvania) đã chứng minh, năng lượng nước ngọt thiểu hẳn “nhân tố no bụng đích thực”. Những người uống nhiều nước ngọt không thể cân bằng dư thừa calo bằng cách giảm thiểu số lượng calo từ các bữa ăn.
Xác nhận quan điểm trên, TS Brian Wansink, giám đốc Phòng thí nghiệm Thực phẩm và Nước ngọt ở Cornell, khẳng định, nước ngọt đóng chai (lon) không phát huy tác dụng no bụng như các loại thức ăn định hình khác. Hơn thế, theo TS Wansinsk, “người uống có thiên hướng giải quyết nhanh đến mức, nhìn chung không ghi nhận sự tiêu thụ”.
Nhiều nghiên cứu đã liên kết thói quen uống nhiều nước ngọt tình trạng tăng cân ở trẻ em và béo phì cũng như tiểu dường dạng 2 ở người lớn. Những phát hiện mới còn đi xa hơn. Một trong nhiều công trình nghiên cứu được thực hiện trong nhóm phụ nữ trong thời gian 4 năm đã chứng minh, phụ nữ uống 1 chai (lon) nước ngọt hoặc nhiều hơn trong một ngày sẽ bị nguy cơ mắc bệnh tiểu đường gần gấp 2 lần so với người uống ít hơn 1 chai (lon) trong 1 tháng. Các tác giả công trình nghiên cứu cũng nhận thấy, những người thường xuyên uống nước ngọt đã gia tăng nhu cầu tiếp thu năng lượng – tức calo – trong thức ăn, có nghĩa nước ngọt kích thích cảm giác thèm ăn và xui khiến người uống ăn nhiều hơn bình thường.
Nhóm tác giả hai công tình nghiên cứu đã mô tả trên tạp chí chuyên ngành “The Ney England Journal of Medicine” đã làm phép đối chứng, liệu việc thay thế calo từ nước ngọt bằng những sản phẩm tương ứng không đường, có ảnh hưởng đến cân nặng của trẻ em và trẻ nhóm tuổi vị thành niên. Trong cả hai trường hợp hạn chế uống nước ngọt đều giảm thiểu tình trạng tăng cân ở trẻ em so với đồng lứa không thay đổi thói quen uống nước ngọt
